​​​​​​​
 تصور کنید در سال 2030 نشسته‌اید، در حالی که جهان پیرامون شما به طرز چشمگیری تغییر کرده است. دیگر خبری از مهارت‌هایی که دیروز ارزشمند بودند، نیست و شرکت‌ها به دنبال توانایی‌هایی جدید و نوظهور هستند. آیا شما هم برای این تحول آماده‌اید؟ گزارش جدید موسسه «مکنزی»، یکی از معتبرترین منابع مشاوره در جهان، پرده از آینده‌ای برمی‌دارد که در آن مهارت‌های انسانی و فناوری به شکلی بی‌سابقه با هم ترکیب می‌شوند. اما این گزارش تنها به پیش‌بینی آینده اکتفا نمی‌کند؛ بلکه نقشه راهی است برای بقا و موفقیت در دنیای کاری که به سرعت در حال تغییر است. این گزارش نشان می‌دهد تا سال 2030، برخی از مهارت‌های کنونی به حاشیه رانده شده و جای خود را به توانایی‌هایی می‌دهند که امروز شاید کمتر به چشم بیایند. از «هوش مصنوعی و کلان داده» گرفته تا «انعطاف و تاب‌آوری»، این مهارت‌ها نه تنها برای متخصصان، بلکه برای هر فردی که می‌خواهد در بازار کار آینده جایگاهی داشته باشد، حیاتی هستند. اهمیت این موضوع وقتی بیشتر می‌شود که بدانیم این تغییرات، تنها محدود به صنایع خاصی نیستند و تقریباً همه بخش‌های اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. شرکت‌ها باید استراتژی‌های آموزشی خود را بازنگری کنند و افراد باید به دنبال یادگیری مستمر و ارتقای مهارت‌های خود باشند. آیا می‌خواهید بدانید کدام مهارت‌ها شما را در سال 2030 یک قدم جلوتر نگه می‌دارند؟ این پرونده، پاسخ‌های کلیدی را برای شما روشن می‌کند.


مکنزی: نبض‌سنج آینده کسب‌وکار
گزارش موسسه مکنزی به ما یادآوری می‌کند آینده متعلق به کسانی است که برای یادگیری و انطباق با تغییرات آماده‌اند
موسسه مکنزی نامی آشنا در دنیای مشاوره مدیریت است. این شرکت با سابقه‌ای طولانی در ارائه راهکارهای استراتژیک به بزرگ ترین سازمان‌های جهان، به عنوان یکی از معتبرترین منابع اطلاعاتی و تحلیلی در حوزه کسب‌وکار شناخته می‌شود. گزارش‌های مکنزی، به دلیل دقت، جامعیت و رویکرد آینده‌نگرانه، همواره مورد توجه مدیران، سیاست‌گذاران و کارشناسان اقتصادی قرار گرفته‌اند. اهمیت گزارش جدید مکنزی درباره مهارت‌های لازم برای سال 2030 از چند جنبه قابل بررسی است. اول این‌که، این گزارش بر اساس تحقیقات گسترده و داده‌های به‌روز تهیه شده و تصویری واقع‌بینانه از تغییرات بازار کار ارائه می‌دهد. دوم این‌که مکنزی به جای تمرکز صرف بر مهارت‌های فنی، به اهمیت مهارت‌های انسانی و نرم هم توجه کرده است؛ مهارت‌هایی که در دنیای اتوماسیون و هوش مصنوعی، بیش از پیش ارزشمند خواهند شد. خبرساز شدن این گزارش هم دلایل متعددی دارد. یکی از این دلایل، پیش‌بینی‌های دقیق و مشخصی است که درباره مشاغل و مهارت‌های رو به زوال ارائه می‌دهد. این پیش‌بینی‌ها، هشداری است برای افرادی که به مهارت‌های فعلی خود اکتفا کرده‌اند و آمادگی لازم برای انطباق با تغییرات آینده را ندارند. دلیل دیگر، ارائه راهکارهای عملی و کاربردی برای آماده‌سازی نیروی کار است. مکنزی به سازمان‌ها و افراد کمک می‌کند تا با شناسایی مهارت‌های کلیدی، برنامه‌های آموزشی و توسعه‌ای مناسبی را طراحی و اجرا کنند. به طور خلاصه، گزارش مکنزی نه تنها یک تحلیل دقیق از وضعیت فعلی بازار کار است، بلکه یک راهنمای جامع برای پیمایش در مسیر آینده هم محسوب می‌شود. این گزارش به ما یادآوری می‌کند که آینده متعلق به کسانی است که برای یادگیری و انطباق با تغییرات آماده‌اند.

جعبه ابزار موفقیت در 2030
11 مهارتی که برای موفقیت شغلی و زندگی بهتر باید جدی بگیریم
مهارت‌هایی که در گذشته موفقیت‌آمیز بودند، ممکن است در سال‌های آینده برای حفظ موقعیت و پیشرفت در بازار کار کافی نباشند. موسسه مکنزی با معرفی 11 مهارت کلیدی که می‌تواند تضمین‌کننده موفقیت افراد در سال 2030 باشد، مسیر راه را مشخص کرده است. این مهارت‌ها، ترکیبی از قابلیت‌های فنی، شناختی و اجتماعی هستند. در ادامه، هر یک از این مهارت‌ها تعریف می‌شوند و کاربرد آن‌ها همراه با مثال شرح داده خواهد شد.

هوش مصنوعی و کلان داده   هوش مصنوعی و کلان داده یعنی توانایی درک و استفاده از داده‌های بزرگ و الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای حل مسائل و تصمیم‌گیری‌های بهتر. در هر کاری که باشید با این مهارت، می‌توانید از تحلیل داده‌های کارفرمایان و مشتریان و حتی قشر خاکستری جامعه که در ظاهر مخاطب محصولات یا خدمات شما نیستند، برای بهبود تجربه خرید تا پیش‌بینی روند بازار، استفاده و بهینه‌سازی فرایندهای سازمانی را به درستی مدیریت کنید. به‌طور مثال، در یک شرکت زنجیره‌ای، استفاده از این توانایی می‌تواند موجب شود که دقیقاً بدانید چه نوع کالایی را در چه زمانی سفارش دهید تا فروش حداکثری حاصل شود یا با استفاده از کلان داده‌ها مثل کامنت نسل جدید، طرح‌های جذابی برای ماگ‌های پرفروش انتخاب کنید.
 سواد فناورانه   سواد فناورانه یعنی درک عمیق از فناوری‌های مختلف و توانایی استفاده از آن‌ها به طور مؤثر. این مهارت از مدیریت شبکه‌های اجتماعی برای بازاریابی تا استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی برای طراحی و توسعه محصولات کاربرد دارد. به‌طور مثال، یک مشاور رسانه‌ای با داشتن سواد فناورانه می‌تواند محتوای جذاب‌تر و مؤثرتری تولید و مخاطبان گسترده‌تری را جذب کند. لازمه سواد فناورانه این است که در پلتفرم‌های مختلف حضور داشته باشید و بنابه اقتضای هرکدام در فرم و محتوا تسلط پیدا کنید.
 تفکر خلاق   تفکر خلاق یعنی توانایی تولید ایده‌های جدید و نوآورانه برای حل مسائل و بهبود فرایندها. این مهارت می‌تواند از طراحی کمپین‌های تبلیغاتی خلاقانه تا یافتن راه‌های جدید برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری استفاده شود. به‌طور مثال، یک مدیر منابع انسانی با داشتن تفکر خلاق می‌تواند روش‌های نوین و جذابی برای جذب نیروی انسانی باکیفیت ارائه دهد. تفکر خلاق چیزی شبیه بازی کودکان است که مدام راه‌های تازه برای کارشان انتخاب می‌کنند و وقتی مطمئن شدند ایده‌شان جواب می‌دهد روی آن متمرکز می‌مانند؛ اما در نهایت ترسی از خراب کردن چیزی که ساخته‌اند هم ندارند.
 انعطاف و تاب‌آوری   انعطاف و تاب‌آوری یعنی توانایی سازگاری با تغییرات و غلبه بر چالش‌ها و مشکلات. این مهارت کاربردهای زیادی دارد؛ از پذیرش تغییرات در ساختار سازمانی گرفته تا مدیریت بحران‌های اقتصادی و اجتماعی. البته گاهی ما تاب‌آوری را با بی‌تفاوتی اشتباه می‌گیریم؛ از طرفی از این شاخه به آن شاخه پریدن و سرک کشیدن به هرکاری را هم با انعطاف اشتباه می‌گیریم؛ درحالی‌که باید حواس‌مان باشد در هرکاری هستیم با اقتضائات روز جلو برویم و از تغییر یا به بار نشستن تلاش‌مان نترسیم.
 کنجکاوی و یادگیری   این مهارت در ادامه قبلی‌هاست. کنجکاوی و یادگیری یعنی تمایل به یادگیری موضوعات جدید و جست‌وجو برای دستیابی به اطلاعات و دانش کاربردی. این مهارت از شرکت در دوره‌های آموزشی تا مطالعه تخصصی کتاب‌ها و مقالات را شامل می‌شود. به‌طور مثال، یک پزشک با داشتن این توانایی می‌تواند جدیدترین روش‌های درمانی را فراگیرد و بیماران خود را به بهترین نحو درمان کند.
 رهبری و تأثیرگذاری   رهبری و تأثیرگذاری یعنی توانایی هدایت و الهام‌بخشیدن به دیگران برای رسیدن به اهداف مشترک. با این مهارت می‌توانید از مدیریت یک تیم کوچک تا رهبری یک سازمان بزرگ را به درستی انجام دهید. به‌طور مثال، به عنوان یک مدیر پروژه، این توانایی به شما کمک می‌کند اعضای تیم را به اجرای موفقیت‌آمیز پروژه ترغیب کنید و نتایج موردنظر را به‌دست آورید.
 مدیریت استعدادها   مدیریت استعدادها یعنی توانایی شناسایی، جذب و توسعه استعدادهای برتر در یک سازمان. این مهارت از استخدام افراد مناسب برای هر سمت تا ارائه فرصت‌های آموزشی و پیشرفت شغلی کاربرد دارد. به‌طور مثال، یک کارآفرین با این توانایی می‌تواند تیمی با استعداد و متمرکز بر اهداف شرکت ایجاد و موفقیت را تسهیل کند.
 تفکر تحلیلی و انتقادی   تفکر تحلیلی و انتقادی یعنی توانایی تجزیه و تحلیل اطلاعات، ارزیابی استدلال‌ها و تصمیم‌گیری منطقی. این مهارت از حل مسائل پیچیده سازمانی گرفته تا بررسی دقیق عملکرد رقبا و شناسایی فرصت‌های جدید کاربرد دارد. این توانایی به ما کمک می‌کند هرچیزی را راحت نپذیریم و برابر اخبار، ترندهای روز در حوزه فناوری، اقتصاد و ... منفعل نباشیم.
 تفکر سیستمی   تفکر سیستمی یعنی توانایی درک ارتباطات و تعاملات میان اجزای مختلف یک سیستم. این مهارت از مدیریت زنجیره‌تأمین تا طراحی استراتژی‌های بازاریابی جامع و یکپارچه کاربرد دارد. به‌طور مثال، یک مهندس در یک کارخانه تولیدی با این توانایی می‌تواند مشکلات فرایند تولید را بررسی کند و راه‌حل‌های مناسبی ارائه دهد. اگر قرار باشد همه چیز را خطی ببینیم و فرایندها را درنظر نگیریم در آینده جایی برای رشد شخصی ما نخواهد بود.
 انگیزه و خودآگاهی   انگیزه و خودآگاهی یعنی شناخت نقاط قوت و ضعف خود، داشتن هدف و انگیزه برای پیشرفت و یادگیری مستمر. این توانایی در تعیین اهداف شغلی، مدیریت زمان و سازمان‌دهی انرژی کاربرد دارد. این مهارت مکمل قبلی‌هاست و به فرد کمک می‌کند در مسیر اهدافش اولویت‌بندی داشته باشد، ‌به‌طور هوشمندانه برنامه‌ریزی کند و نقاط ضعف خود را تقویت کند تا بهترین عملکرد را ارائه دهد.
 همدلی و گوش دادن فعال   همدلی و گوش دادن فعال یعنی توانایی درک احساسات و نیازهای دیگران، گوش دادن مؤثر و پاسخ مناسب به خواسته‌های آنان. این مهارت از حل اختلافات در محیط کار گرفته تا ارائه خدمات باکیفیت به مشتریان کاربرد دارد. به‌طور مثال، یک مشاور روان شناسی با داشتن این توانایی می‌تواند مسائل مراجع خود را بهتر درک کند و راهکارهای مناسب‌تری ارائه دهد.



توانایی‌هایی که اهمیت خود را از دست می‌دهند
در کنار رشد و اهمیت یافتن مهارت‌های نوین، برخی توانایی‌ها و مهارت‌ها که امروز در بازار کار حیاتی به نظر می‌رسند، در آینده به حاشیه رانده خواهند شد. دلیل اصلی این روند، توسعه فناوری‌های پیشرفته و اتوماسیونی است که موجب تغییر در نیازهای بازار کار می‌شود. این تحول، نه تنها ماهیت فعالیت‌ها، بلکه مهارت‌های مورد تقاضا را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این بخش، چند نمونه از مهارت‌هایی را که تا سال 2030 اهمیت کمتری پیدا خواهند کرد، براساس گزارش موسسه مکنزی بررسی می کنیم.
برنامه‌نویسی   برنامه‌نویسی یعنی توانایی نوشتن کد برای ایجاد نرم‌افزارها و برنامه‌های کامپیوتری. با ظهور هوش مصنوعی از طرفی و همین‌طور رونق ابزارهای کم‌کد (Low‌Code) و بدون کد (No‌Code)، افراد غیرمتخصص هم می‌توانند نرم‌افزارهای ساده را ایجاد کنند. از این رو، تقاضا برای متخصصان برنامه‌نویسی سنتی کاهش خواهد یافت و این مهارت به جای این‌که یک تخصص برجسته باشد، به توانایی جانبی تبدیل خواهد شد. به‌طور مثال، ابزارهای جدید مبتنی بر هوش مصنوعی همچون پلتفرم‌های طراحی وب بدون نیاز به کدنویسی، موجب شده‌اند که ساخت وب‌سایت‌ سریع‌تر و آسان‌تر از گذشته صورت گیرد.
 آموزش (به معنای روش‌های سنتی)   آموزش با روش‌های سنتی یعنی فراگیری دانش از طریق کلاس‌های حضوری، کتاب‌های درسی و روش‌های آموزشی متداول. با گسترش فناوری‌های آموزش آنلاین و به‌ویژه استفاده از هوش مصنوعی در آموزش‌های شخصی‌سازی‌شده، روش‌های سنتی آموزش کم‌اثرتر می‌شوند. به‌زودی سیستم‌های هوشمند آموزشی قادرند نیازهای یادگیری هر فرد را به‌طور دقیق ارزیابی کنند و محتوای آموزشی متناسب با سطح و سرعت یادگیری او ارائه دهند. به‌طور مثال، پلتفرم‌های آموزشی مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند نقاط ضعف و قوت دانش‌آموزان را شناسایی کنند و تمرین‌ها و درس‌های ویژه‌ای برای تقویت مهارت‌های آن‌ها ارائه دهند.
خواندن، نوشتن و ریاضیات   خواندن، نوشتن و ریاضیات یعنی مهارت‌های پایه‌ای برای درک زبان و انجام محاسبات هم از مواردی است که به‌زودی اهمیتش بسیار کم می‌شود؛ البته این مهارت‌ها، گرچه همچنان ضروری باقی خواهند ماند، اما اتوماسیون و فناوری‌های پیشرفته بخش زیادی از وظایف مرتبط با این توانایی‌ها را کاهش می‌دهند. به‌طور مثال، نرم‌افزارهای پیشرفته می‌توانند کتاب‌ها را خلاصه کنند، ایمیل‌ها را بنویسند یا حتی محاسبات پیچیده را به طور خودکار انجام دهند. این امر موجب خواهد شد که افراد بیشتر بر مهارت‌های استراتژیک و تصمیم‌گیری تکیه کنند.
 مهارت‌های دستی و دقت   مهارت‌های دستی و دقت یعنی توانایی انجام کارهای فیزیکی با دقت و سرعت بالا. با پیشرفت سریع در زمینه رباتیک و سیستم‌های اتوماسیون صنعتی، بسیاری از کارهایی که تاکنون توسط انسان‌ها انجام می‌شد، به طور کامل توسط ماشین‌ها انجام خواهد شد. این امر موجب کاهش تقاضا برای مهارت‌های دستی سنتی می‌شود. به‌طور مثال، در بسیاری از کارخانه‌ها، ماشین‌های پیشرفته جایگزین کارگران دستی شده‌اند و قادر به انجام کارهای تکراری با دقت و سرعت بیشتری هستند.
البته این‌که برخی مهارت‌ها در سال 2030 اهمیت کمتری پیدا می‌کنند، به معنای حذف کامل آن‌ها نیست. بلکه این مهارت‌ها باید در زمینه‌های جدیدتر و با شیوه‌های نوین استفاده شوند. به عنوان مثال، برنامه‌نویسی ممکن است جای خود را به مهارت‌های ترکیبی مانند مدیریت سیستم‌های کم‌کد بدهد؛ یا توانایی‌های سنتی مانند خواندن و نوشتن، به شیوه‌های پیشرفته‌تر در استفاده از ابزارها و فناوری‌ها تبدیل شود. بنابراین، آمادگی برای انطباق با این تغییرات، کلید موفقیت در دنیای کاری آینده خواهد بود.