چیزهایی که باید درباره ماه بدانید
خیلی از شب‌ها وقتی ماه را در آسمان می‌بینیم، یاد سوالات‌مان درباره آن می‌افتیم. ماه نزدیک‌ترین همسایه آسمانی ماست و می‌توانیم آن را تنها ماهواره طبیعی زمین بدانیم که دایم دور زمین می‌گردد. وقتی ماه نام‌گذاری شد، مردم نمی‌دانستند ممکن است سیاره‌های دیگر هم قمر داشته باشند تا این که گالیله چهار قمر را در مدار سیاره مشتری کشف کرد. ماه به طور متوسط 384400کیلومتر با زمین فاصله دارد و این یعنی 30 سیاره به اندازه زمین می‌تواند بین ماه و زمین قرار بگیرد؛ همین‌قدر دور. در اطلاعات عمومی این شماره می‌خواهیم با گفتن اطلاعات به‌دردبخوری درباره ماه آن را بهتر بشناسیم.
ماه هم «ماه‌لرزه» دارد
درست است که ماه شباهت کمی به زمین دارد اما همان‌طور که مناطقی از سیاره ما با زلزله تکان می‌خورند، ماه‌لرزه‌هایی هم در ماه اتفاق می‌افتد. البته مدت آن‌ها طولانی‌تر و شدت آن‌ها ضعیف‌تر از زلزله‌های روی زمین است. دانشمندان می‌گویند این لرزش‌ها می‌تواند دلایل مختلفی مانند برخورد شهاب‌سنگ‌ها، تغییرات دما، گرانش زمین و ... داشته باشد. آن‌ها ماه‌لرزه‌ها را در چهار طبقه دسته‌بندی کرده‌اند: عمیق، حرارتی، شهابی و سطحی. لرزه‌های حرارتی معمول‌ترین لرزه‌ها هستند و شدت زیادی ندارند. لرزه‌های حرارتی به خاطر اختلاف دمای شب و روز ایجاد می‌شود، لرزه‌های شهابی هم به خاطر برخورد شهاب‌سنگ‌ها اتفاق می‌افتد. اما لرزه‌های شدید و طولانی زیر سر لرزه‌های سطحی ماه هستند.
ماه بوی باروت می‌دهد
ماه اتمسفر قابل توجهی ندارد اما به گفته فضانوردان آپولو11 ماه بویی دارد که به لباس‌های فضایی، تجهیزات و نمونه‌های جمع‌آوری‌شان چسبیده بود و وقتی یکی از این‌ها در محیط قرار می‌گرفت دوباره بوی ماه قابل تشخیص بود. فضانوردان این فضاپیما اولین کسانی بودند که پا روی کره ماه گذاشتند. آن‌ها این بور را فلزی توصیف کردند، چیزی شبیه بوی بارون سوخته یا بوی هوا پس از خاموش‌شدن ترفته. به احتمال زیاد منشا این بود یک واکنش شیمیایی بین چیزی ماده‌ای در غبار ماه و اکسیژن موجود در هواست. البته نمونه‌های ماه روی زمین بو ندارند و پژوهشگران می‌گویند این باید به دلیل یک واکنش موقت باشد.
محصول یک برخورد غول‌پیکر است
نظرات مختلفی درباره شکل تولد ماه وجود دارد اما پذیرفته‌ترین توضیح درباره چگونگی شکل‌گیری ماه، نظریه برخورد بزرگ نامیده می‌شود. طبق این نظریه سیاره‌ای به اندازه مریخ با زمین اولیه برخورد کرده و ابری از از این برخورد تشکیل می‌دهد که در نهایت بعد از چندین میلیون سال به ماه تبدیل می‌شود. به گفته موزه تاریخ طبیعی لندن شواهدی از این برخورد را می‌توان در نمونه‌های گرفته‌شده از ماه در ماموریت‌های آپولو پیدا کرد. این یافته‌ها نشان می‌دهد ترکیب ماه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با ترکیب زمین‌شناسی زمین دارد.
ما همیشه یک طرف ماه را می‌بینیم
شاید برایتان عجیب باشد ولی ما فقط یک طرف ماه را می‌بینیم زیرا ماه دقیقا با همان سرعتی که به دور خود می‌چرخد به دور زمین هم می‌چرخد. به همین دلیل ما فقط یک طرف آن را می‌بینیم. از همین جا اصطلاح «نیمه تاریک ماه» گرفته شده که در واقع درست نیست؛ زیرا سمت دور ماه همان مقدار نور خورشید را دریافت می‌کند که قسمت نزدیک وسمت زمین آن دریافت می‌کند. ماه به طور دائم رو به سطح زمین است. به این معنی که یک روز کامل ماه (مدت زمانی که طول می‌کشد تا ماه یک بار به دور خودش بچرخد) حدود 4 دقیقه است. بنابراین اگر ماه اصلا نمی‌چرخید می‌توانستیم طرف‌های دیگر ماه را ببینیم.
منبع: space.com
ماه هم «ماه‌لرزه» دارد
درست است که ماه شباهت کمی به زمین دارد اما همان‌طور که مناطقی از سیاره ما با زلزله تکان می‌خورند، ماه‌لرزه‌هایی هم در ماه اتفاق می‌افتد. البته مدت آن‌ها طولانی‌تر و شدت آن‌ها ضعیف‌تر از زلزله‌های روی زمین است. دانشمندان می‌گویند این لرزش‌ها می‌تواند دلایل مختلفی مانند برخورد شهاب‌سنگ‌ها، تغییرات دما، گرانش زمین و ... داشته باشد. آن‌ها ماه‌لرزه‌ها را در چهار طبقه دسته‌بندی کرده‌اند: عمیق، حرارتی، شهابی و سطحی. لرزه‌های حرارتی معمول‌ترین لرزه‌ها هستند و شدت زیادی ندارند. لرزه‌های حرارتی به خاطر اختلاف دمای شب و روز ایجاد می‌شود، لرزه‌های شهابی هم به خاطر برخورد شهاب‌سنگ‌ها اتفاق می‌افتد. اما لرزه‌های شدید و طولانی زیر سر لرزه‌های سطحی ماه هستند.
ماه بوی باروت می‌دهد
ماه اتمسفر قابل توجهی ندارد اما به گفته فضانوردان آپولو11 ماه بویی دارد که به لباس‌های فضایی، تجهیزات و نمونه‌های جمع‌آوری‌شان چسبیده بود و وقتی یکی از این‌ها در محیط قرار می‌گرفت دوباره بوی ماه قابل تشخیص بود. فضانوردان این فضاپیما اولین کسانی بودند که پا روی کره ماه گذاشتند. آن‌ها این بور را فلزی توصیف کردند، چیزی شبیه بوی بارون سوخته یا بوی هوا پس از خاموش‌شدن ترفته. به احتمال زیاد منشا این بود یک واکنش شیمیایی بین چیزی ماده‌ای در غبار ماه و اکسیژن موجود در هواست. البته نمونه‌های ماه روی زمین بو ندارند و پژوهشگران می‌گویند این باید به دلیل یک واکنش موقت باشد.
محصول یک برخورد غول‌پیکر است
نظرات مختلفی درباره شکل تولد ماه وجود دارد اما پذیرفته‌ترین توضیح درباره چگونگی شکل‌گیری ماه، نظریه برخورد بزرگ نامیده می‌شود. طبق این نظریه سیاره‌ای به اندازه مریخ با زمین اولیه برخورد کرده و ابری از از این برخورد تشکیل می‌دهد که در نهایت بعد از چندین میلیون سال به ماه تبدیل می‌شود. به گفته موزه تاریخ طبیعی لندن شواهدی از این برخورد را می‌توان در نمونه‌های گرفته‌شده از ماه در ماموریت‌های آپولو پیدا کرد. این یافته‌ها نشان می‌دهد ترکیب ماه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با ترکیب زمین‌شناسی زمین دارد.
ما همیشه یک طرف ماه را می‌بینیم
شاید برایتان عجیب باشد ولی ما فقط یک طرف ماه را می‌بینیم زیرا ماه دقیقا با همان سرعتی که به دور خود می‌چرخد به دور زمین هم می‌چرخد. به همین دلیل ما فقط یک طرف آن را می‌بینیم. از همین جا اصطلاح «نیمه تاریک ماه» گرفته شده که در واقع درست نیست؛ زیرا سمت دور ماه همان مقدار نور خورشید را دریافت می‌کند که قسمت نزدیک وسمت زمین آن دریافت می‌کند. ماه به طور دائم رو به سطح زمین است. به این معنی که یک روز کامل ماه (مدت زمانی که طول می‌کشد تا ماه یک بار به دور خودش بچرخد) حدود 4 دقیقه است. بنابراین اگر ماه اصلا نمی‌چرخید می‌توانستیم طرف‌های دیگر ماه را ببینیم.
منبع: space.com